Τι ξέρουμε για τις λεγόμενες Χριστιανικές εορτές ; Πώς τις γιορτάζουμε σήμερα; Προς Δόξαν Θεού και Αγίων, η προς δόξαν και καλοπέραση δική μας;

 

Αληθινοί Άγιοι καί  Άγιες πού έδωσαν για την πίστη τους στόν Χριστό και τήν ζωή τους απέναντι αγρίων Θηρίων αλλά και αγρίων  ανθρώπων...

 

«  ΟΡΘΟΔΟΞΟ  ΒΗΜΑ » 

 

 

Από μία ομιλία του γέροντος  Αθανασίου Μυτιληναίου ( + )

 

«… Στην Αποστολική περικοπή, αγαπητοί μου, που αναφέρεται εις τις «Πράξεις των Αποστόλων», και που προ ολίγου ακούσαμε, διαβάζομε: «Ἒκρινε γὰρ ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν ῎Εφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ· ἔσπευδε γάρ, εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς ῾Ιεροσόλυμα».

Εδώ μας αναφέρει ο ιερός Λουκάς εις τις "Πράξεις τών Αποστόλων" μία πάρα πολύ χρήσιμη πληροφορία. 

Ότι έκρινε ο Παύλος, λέγει, να παραπλεύσει την Έφεσον, δηλαδή έρχεται από πάνω, βόρεια, κατά μήκος των μικρασιατικών ακτών, να μη σταθμεύσει εκεί εις την Έφεσον, αλλά η συνάντηση έγινε με τους πρεσβυτέρους της Εφέσου εις την Μίλητον, για να μη χρονοτριβήσει εις την Ασίαν, την Μικράν Ασίαν. 

«Διότι έσπευδε», λέγει ο Λουκάς, «εάν ήταν δυνατόν εις αυτόν, την ημέραν της Πεντηκοστής να ευρίσκεται εις τα Ιεροσόλυμα».
Σας είπα ότι η πληροφορία αυτή μας είναι εξαιρετικά χρήσιμη.

Ο Ιερός Χρυσόστομος αναρωτιέται αν τελικά έφθασε προ της Πεντηκοστής ο Παύλος στην Ιερουσαλήμ. Αν πρόλαβε.

Και προς τούτο, κάνει λογαριασμούς. Πάντοτε με βάση το βιβλίο των Πράξεων, ότι εκεί έμεινε τόσες μέρες, εκεί έμεινε τόσες μέρες, το ταξίδι ήταν τόσο, τα χιλιόμετρα ήταν τόσα και βρίσκει τελικά ο Ιερός Χρυσόστομος ότι ο Παύλος πρέπει να πρόλαβε και να ήταν την Πεντηκοστή εκεί, εις τα Ιεροσόλυμα.

Αλλά γιατί όλα αυτά; Γιατί ο Παύλος βιαζόταν να φθάσει προ της Πεντηκοστής στα Ιεροσόλυμα;

Λέγει πάλι ο Ιερός Χρυσόστομος: «Τίς ἡ ἔπειξις αὕτη; (:Ποια η σπουδή;) Οὐ διὰ τὴν ἑορτὴν, ἀλλὰ διὰ τὸ πλῆθος (:Δεν ήταν για να προλάβει την εορτήν. Αλλά ήταν για να προλάβει στην εορτή το πλήθος του κόσμου -Που ήρχοντο οι Ιουδαίοι κι απ’ όλα τα μέρη της Γης ήρχοντο, όπου ήσαν στη διασπορά, και οι ντόπιοι φυσικά, για να γιορτάσουν την ημέραν της Πεντηκοστής. Ήθελε το πλήθος-). Ἅμα καὶ τοῦτο Ἰουδαίους ἐπείγετο ὡς δὴ τιμῶν τὰς ἑορτάς 

(:Αλλά και επιπλέον να δείξει στους Ιουδαίους ότι ο Παύλος δεν είναι εξωμότης, όπως τον έλεγαν, αλλά είναι εκείνος ο οποίος τιμά τις εορτές που ετέθησαν εις το ενιαύσιον εορτολόγιον)».

Αυτή η μικρή τεχνική, θα λέγαμε, παρατήρησις του ευαγγελιστού Λουκά, ότι ο Παύλος βιαζόταν να βρεθεί εις τα Ιεροσόλυμα, έρχεται να μας δώσει, αγαπητοί μου, από αγιογραφικής πλευράς, την σημασίαν των εορτών.

Τι είναι «εορτή»; Λέγει ένας εκκλησιαστικός συγγραφεύς: 

«Πᾶσα ἱλαρὰ ἡμέρα ἐν ᾗ προστέτακται ποιεῖν ἐξαίρετα, ἑορτὴ καλεῖται». Τι καλείται «εορτή»; «Όταν έχομε πάρει την εντολήν, την προσταγήν, να την λαμπρύνομε την ημέραν αυτήν, να ποιήσομε», λέει, «εξαίρετα πράγματα. Αυτό», λέγει, «είναι εορτή». 

Και ποιος είναι ο θεσμοθέτης των εορτών; Τουλάχιστον για τον λαό του Θεού είναι ο Θεός. Εκείνος, αγαπητοί μου, θεσμοθετεί τις γιορτές. Λέγει το βιβλίον της «Εξόδου»: «Τρεῖς καιροὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἑορτάσατέ μοί, ἔξω ἀπὸ τὰ Σάββατα (:Τρεις φορές – λέγει- θα με γιορτάσετε τον χρόνο. Θα με γιορτάσετε. Το επιμένω).  

Τὴν ἑορτήν των ἀζύμων -που είναι η εορτή του Πάσχα- καὶ ἑορτὴν θερισμοῦ -που είναι η Πεντηκοστή- καί ἑορτὴν συντελείας, ἐμοὶ ἐν τῇ συναγωγῇ τῶν ἔργων σου ἐκ τῶν τοῦ ἀγροῦ σου (:όταν θα έχεις μαζέψει τους καρπούς σου, και πάλι τότε θα με ξαναγιορτάσεις)». Είδατε; Την Πεντηκοστή οι πρώτοι καρποί, στο τέλος του καλοκαιριού η συλλογή όλων των καρπών. Και είναι η εορτή της σκηνοπηγίας.

Συνδέετο και με άλλο γεγονός, να μην αργούμε, δεν σας το λέγω.
Αλλά και αυτός ο ίδιος ο Κύριος, αγαπητοί μου, ανέρχεται στα Ιεροσόλυμα να εορτάσει τις εορτές του ενιαυτού. Και τις τρεις εορτές. 

Το βλέπομε μέσα στα Ευαγγέλια. Ανέβη, λέει, ο Ιησούς στην εορτή του Πάσχα κ.λπ. κ.λπ. Μάλιστα ο Ίδιος είπε εις τους μαθητάς Του, το τελευταίο, εκείνο, Πάσχα επί της γης τούτο: «Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν μεθ᾿ ὑμῶν πρὸ τοῦ με παθεῖν». «Ἐπιθυμίᾳ», λέει, «ἐπεθύμησα». «Με επιθυμία επεθύμησα, να γιορτάσω το Πάσχα μαζί σας αυτό· πριν πάθω, προ των παθών μου». Η εορτή, λοιπόν, έχει εδώ μια πάρα πολύ μεγάλη σημασία και πολλή αξία. Όταν όχι μόνον στην Παλαιά Διαθήκη εξαίρεται, προβάλλεται και απαιτείται, αλλά και στην Καινή Διαθήκη το βρίσκομε αυτό και μάλιστα από τον ίδιο τον Κύριό μας Ιησούν Χριστόν.

Τι είναι; Είναι η μνήμη του Θεού μια γιορτή. Είναι η μνήμη των έργων Του των θαυμαστών. 

Φερειπείν στους αρχαίους Εβραίους το Πάσχα ήταν η εορτή μνήμης που πέρασαν οι Εβραίοι την Ερυθράν Θάλασσαν «ἀβρόχοις ποσίν», χωρίς να βρέξουν καν τα πόδια τους. Και σώθηκαν από τους Αιγυπτίους. Σε μας σήμερα το Πάσχα είναι η διάβασις από την χώρα του θανάτου, τύπος η Αίγυπτος, εις την χώραν της ζωής και της επαγγελίας. Βλέπετε, λοιπόν, ότι είναι και μνήμη των έργων, των θαυμαστών έργων του Θεού. Που είναι και στους Εβραίους και σε μας, είναι σταθμοί της σωτηρίας μας, που περιέχονται, βέβαια, στην Ενανθρώπηση του Υιού του Θεού.  

Γιατί ο Χριστός ανεστήθη; Και είδατε πόσο λαμπρά γιορτάζομε. Γιατί θα αναστηθούμε κι εμείς. Γιατί ο Χριστός ανελήφθη; Γιατί θα αναληφθούμε κι εμείς. Το λέει στους Θεσσαλονικείς ο απόστολος Παύλος. Γιατί γιορτάζομε την Πεντηκοστή; Γιατί παίρνομε το Πνεύμα το Άγιον, να πραγματώσομε, να αξιοποιήσομε εκείνα τα οποία μας έδωσε ο Χριστός, σαν μεγάλοι σταθμοί της σωτηρίας μας.

Βέβαια, γενικά κάθε εορτή, γενικά, κάθε εορτή, εθνική, λέμε, π.χ. 28η Οκτωβρίου, 25η Μαρτίου, έξω από το θέμα του Ευαγγελισμού, επί γεγονότων, επί προσώπων, επί νίκης εχθρών, επί σωτηρία από εχθρούς, επί σωτηρία από λοιμόν, πείνα και αρρώστια, λιμόν και άλλα κακά που μπορούν να μας βρουν και ευχαριστούμε τον Κύριον, είδατε πώς ευχαριστούμε την 28ην Οκτωβρίου τον Κύριον, είναι πάντοτε οροθέσιον μνήμης, που ανανεώνεται κάθε χρόνο, για να γίνεται αφετηρία νέων εξορμήσεων και θάρρους και προς μίμησιν και προς ανανέωσιν ελπίδων κ.λπ. κ.λπ.

Ένας λαός που δεν εορτάζει, δεν μπορεί ποτέ να διατηρήσει τη μνήμη της Παραδόσεώς του, δηλαδή της ζωής του. Και είναι καταδικασμένος ο λαός αυτός να πεθάνει.
 

Η αξία των εορτών, σε όποιο τομέα κι αν είναι αυτές, επί εθνικού επιπέδου κ.τ.λ. είναι πολύ μεγάλη. Ιδιαίτερα, όμως, εις τον τομέα της θρησκείας. Και φαίνεται αυτό από το τι λέγουν οι εχθροί του Θεού. Είναι, παρακαλώ, γραμμένο εις τον 73ον Ψαλμόν. Λέγουν οι εχθροί του Θεού: «Εἶπαν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν · δεῦτε καὶ καταπαύσωμεν πάσας τὰς ἑορτὰς τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τῆς γῆς». «Σκέφτηκαν και είπαν: ‘’Ελάτε να καταργήσομε όλες τις γιορτές του Θεού, που είναι επάνω στη γη’’». 

Μήπως και οι εχθροί της πατρίδος, όταν έσωθεν ζουν, μες στην πατρίδα, ένδον των τειχών, μήπως και αυτοί δεν σκέπτονται την κατάργηση, τουλάχιστον την μείωση της λαμπρότητος μιας εθνικής γιορτής; Το ίδιο δεν λέγουν; Και το φαινόμενο της καταργήσεως των εορτών είναι μέχρι των ημερών μας.

Σε χώρες που διώκεται η Εκκλησία, ή που εδιώχθη η Εκκλησία, έχουν καταργηθεί οι εορτές. Ας πούμε, κατάργηση της εορτής των Χριστουγέννων. Ο νοών νοείτω. Κατάργηση της εορτής του Πάσχα. Ο νοών νοείτω. Η εορτή είναι ό,τι και ένα μνημείον, ή ένα άγαλμα, ή ένα ηρώον ή ένας ανδριάς. Το ένα ανήκει στον χρόνο· η γιορτή. Και το άλλο, το μνημείον, ανήκει στον χώρο. Και τα δυο μαζί συντηρούν την Παράδοση, συντηρούν τις ρίζες, το παρελθόν, την Ιστορία.
Η εορτή έχει και ποιμαντικόν χαρακτήρα. Ο απόστολος Παύλος, όταν επείγετο να φθάσει εις την Ιερουσαλήμ την ημέραν της Πεντηκοστής, επείγετο, μας λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος «οὐ διὰ τὴν ἑορτήν, ἀλλὰ διὰ τὸ πλῆθος». Όχι τόσο για την ίδια την εορτή, όσο γιατί εκείνη την ημέρα θα συνεκεντρούτο πλήθος πλήθος ανθρώπων, Ιουδαίων κ.λπ., ώστε εκεί να τους κηρύξει το Ευαγγέλιον. Να ο ποιμαντικός χαρακτήρας μιας γιορτής. Ένας δε εκκλησιαστικός συγγραφεύς μας λέγει: «Οὐ πᾶσα ἑορτὴ πανήγυρις (:Κάθε εορτή δεν είναι και πανήγυρις), ἀλλὰ ὅτε ἐπὶ τὸ αὐτὸ συναθροίζωνται οἱ πανταχόθεν Ἑβραῖοι». Είναι κυρίως το πλήθος των ανθρώπων που θα μαζευτεί, για να γιορτάσει. Αυτό λέγεται πανήγυρις. Η διαφορά ανάμεσα στο «εορτή» και «πανήγυρις».

Ας θυμηθούμε την πρώτην Πεντηκοστή· που εξυπηρέτησε στη συγκέντρωση του λαού ιεραποστολικούς σκοπούς. Μόλις επεσυνέβη η Πεντηκοστή, κατήλθε το Πνεύμα το Άγιον κ.λπ. εκεί, βγήκαν οι Απόστολοι, ξεχύθηκαν, ο Απόστολος Πέτρος και κήρυξε στο πλήθος.  

Το δε πλήθος είχε συγκεντρωθεί στον χώρο εκείνον, από εκείνη την βοή που ακούστηκε μέσα στην πόλη -θα λέγαμε, ένας ντελάλης, να το πούμε έτσι- βγήκαν κήρυκες να φωνάξουν τι θα γίνει.

Αυτή ήταν η βιαία ορμή του ανέμου. Δεν υπήρχε άνεμος. Δεν φυσούσε φύλλο. Τι είναι αυτό, τι είναι αυτό, τι είναι αυτό, ενετόπισαν οι άνθρωποι ότι από εκεί βγαίνει αυτή η ορμή, αυτή η βοή, μαζεύτηκαν και τότε βγήκε ο Απόστολος Πέτρος στον εξώστη για να κηρύξει το ευαγγέλιο, τον Ιησούν Χριστόν.  

Βλέπετε, λοιπόν, η ποιμαντική διάσταση μιας γιορτής;
Η Εκκλησία μας έχει πολλές γιορτές, που είναι και πανηγύρεις, δηλαδή και συγκεντρώσεις πιστών. Και όμως, και όμως, εδώ ένα θλιβερό σημείο. Δικό μας θλιβερό σημείο. Παρότι σε μια γιορτή μαζεύεται πολύς κόσμος και το ξέρομε αυτό, δυστυχώς δεν αξιοποιεί ο κλήρος μας, δεν αξιοποιεί την παρουσία του λαού, για να κηρύξει τον λόγον του Θεού.

Στις πανηγύρεις ή δεν εκφωνείται καθόλου λόγος Θεού, γιατί δεν περισσεύει χρόνος. Είναι τόσα άλλα να πούμε, να λέμε και να κάνομε. Ή εκφωνείται λόγος, αλλά είναι πλήρης βερμπαλισμού. Λόγια διακοσμητικά, που αν τα στύψεις, δεν βγάζεις τίποτα. Και όλα αυτά εν ονόματι του εορτασμού. 

  Κάποτε δε και για να γίνουν αλληλολιβανίσματα. Μεταξύ μας. 

Ο ομιλητής να λιβανίσει τον ή τους επισκόπους και κάτι τέτοια πράγματα και όλα αυτά εν ονόματι του εορτασμού, χωρίς ουσία, χωρίς να τονισθεί η εορτή και ο λαός να ωφεληθεί και να κατηχηθεί.
Ο λαός μας είναι ακατήχητος. Πότε θα τον βρούμε να τον κατηχήσομε; Πότε; Σ’ ένα πανηγύρι. Τι θα πούμε; Τόσα πράγματα έχομε να πούμε. 

Εξάλλου, ο σκοπός των εορτών είναι να αποδίδεται τιμή εις τον Κύριον, την Θεοτόκον, τους εορταζομένους αγίους, να προβάλλονται οι ευεργεσίες του Θεού, προς δοξολογίαν, και ακόμη να μιμούμεθα τον βίον των αγίων. Πώς έζησε αυτός ο άγιος; Να τον μιμηθούμε.

Τι σημαίνει για μας «Πάσχα», τι σημαίνει για μας «Χριστούγεννα»; Τι σημαίνει τούτο ή εκείνο, μια δεσποτική, ας πούμε, εορτή· που είναι στοιχεία της δικής μας της σωτηρίας. Των Θεοφανείων: είχα κάνει εγώ μια ομιλία σχετικά, ποια είναι η θέσις του Ιορδάνου στην σωτηρία. Συνετέλεσε ο Ιορδάνης στη σωτηρία μας; Ναι. Και όχι μόνο γιατί εκεί εβαπτίσθη ο Χριστός, αλλά και γιατί ο λαός των Εβραίων πέρασε από τον Ιορδάνη, για να ‘ρθει στη Γη της Επαγγελίας με τον ίδιο τρόπο που πέρασε από την Ερυθρά Θάλασσα. Και το γεγονός εκείνο που τα νερά στάθηκαν και πέρασε ο λαός, λέμε το τροπάριο τώρα των Θεοφανείων, είναι ετεροχρονισμένο όταν λέμε: «Εἴδοσάν σε ὕδατα», «Σε είδαν, Κύριε, τα ύδατα και φοβήθηκαν». Αυτό είναι ετεροχρονισμένο. Αυτό έγινε τότε· που πέρασε ο Ιησούς του Ναυή. Το μεταφέρομε, όμως, τώρα που ο Χριστός βαπτίζεται. Και βέβαια στον Ιορδάνη τώρα δεν υπάρχει τέτοιο φαινόμενο. Όλα αυτά έχουν πολλά πράγματα να πουν για μας, για τη σωτηρία μας.

Εάν η χριστιανική εορτή δεν πληροί τους όρους που θέτει ο Θεός και η Εκκλησία, τότε είναι προτιμότερον να μην τελούνται, γιατί επιφέρουν βλάβη. Δεν το λέγω εγώ. 

Το λέγει ο ίδιος ο Κύριος. Για τις γιορτές της Παλαιάς Διαθήκης, ακούστε τι ειδοποιεί δια του προφήτου Ησαΐου: «Τί μοι πλῆθος τῶν θυσιῶν ὑμῶν; (:Ω προς τι –λέει- μου προσφέρετε πλήθος από θυσίες;) λέγει Κύριος· πλήρης εἰμὶ ὁλοκαυτωμάτων κριῶν, καὶ στέαρ ἀρνῶν καὶ αἷμα ταύρων καὶ τράγων οὐ βούλομαι(:δεν θέλω), οὐδὲ ἂν ἔρχησθε ὀφθῆναι μοι (:ούτε να ‘ρχεσθε εδώ).Τίς γὰρ ἐξεζήτησε ταῦτα ἐκ τῶν χειρῶν ὑμῶν; (:Ποιος τα ζήτησε από τα χέρια σας όλα αυτά;). Πατεῖν τὴν αὐλήν μου οὐ προσθήσεσθαι (:Δεν θέλω να ‘ρθείτε· να μη σας βλέπω να πατάτε την αυλή μου. Δεν θέλω να σας βλέπω! Περίεργο, ε;

Και ακόμη συνεχίζει:). Ἐὰν φέρητε σεμίδαλιν, μάταιον (:Εάν μου φέρετε για θυσία το σιμιγδάλι, μάταιον)· θυμίαμα, βδέλυγμά μοί ἐστι (:Θυμίαμα; Μου είναι σίχαμα) τὰς νουμηνίας ὑμῶν -πρωτομηνιές- καὶ τὰ σάββατα καὶ ἡμέραν μεγάλην -Ποια είναι η «μεγάλη ἡμέρα»; Αυτές οι τρεις μεγάλες γιορτές που σας είπα- οὐκ ἀνέχομαι (:δεν ανέχομαι)· νηστείαν καὶ ἀργίαν καὶ τὰς νουμηνίας ὑμῶν καὶ τὰς ἑορτὰς ὑμῶν μισεῖ ἡ ψυχή μου-λέει ο Θεός)· ἐγενήθητέ μοι εἰς πλησμονήν(:Μου γινήκατε μπούχτισμα, σας μπούχτισα!)· οὐκέτι ἀνήσω τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν (:δεν θα σας συγχωρήσω). Πῶς ἐγένετο – θα πει ακόμα ο Θεός- πόρνη πόλις πιστὴ Σιών -Είναι η Ιερουσαλήμ- (:Πώς μετεβλήθη από τις αμαρτίες της σε Σόδομα και Γόμορρα; Γιατί όλα αυτά; Γιατί ζείτε αμαρτωλά)». Αμαρτωλά.

«Εὐχῶν ὁ καιρός», λέει ο Ιερός Χρυσόστομος- (:Τι είναι σε μια γιορτή ευκαιρία; Οι ευχές), οὐ μέθης(:Όχι ο καιρός και η ευκαιρία να μπεκρολογήσομε). 

Ἀεὶ μὲν, μάλιστα δὲ ἐν ἑορτῇ (:Πάντοτε βέβαια μπεκρολογούμε, ιδιαιτέρως δε στις γιορτές). Ἑορτὴ γὰρ γίνεται οὐχ ἵνα αἰσχημονῶμεν (:Η γιορτή δεν γίνεται για να ασχημονούμε), οὐχ ἵνα ἁμαρτήματα συνάγωμεν (:κι ούτε να μαζεύουμε αμαρτήματα), ἀλλ’ ἵνα καὶ τὰ ὄντα ἀνέλωμεν (: αλλά κι εκείνα που υπάρχουν να τα αφαιρέσομε σε μία γιορτή)». Έτσι βλέπετε, μετά από το πανηγύρι, ιδίως στα χωριά, θα πάμε εκεί στα κέντρα διασκεδάσεως παρά την πλατείαν, εκεί θα εμφανισθούν ντιζέζ και γυναικάρια, καλύτερα να το πω έτσι, τραγούδια και παιγνίδια και δεν ξέρω τι άλλα πράγματα, εκεί οι περίπατοι που γαμπρίζουν οι νέοι και οι νέες περπατώντας κ.τ.λ. και οι μεν πειράζουν τους δε… αυτό είναι το πανηγύρι; 

Αυτή είναι η πνευματική ωφέλεια; Γι’αυτό καλύτερα να μην γίνεται πανηγύρι. Και δεν το λέω εγώ, το λέγει ο Θεός: «Σας μπούχτισα, δεν σας θέλω!».

Όταν χάσουμε το νόημα της θρησκευτικής, αγαπητοί μου, εορτής, τότε ανοίγομε τον δρόμο προς την εκτροπή. Αν μου πείτε, αλήθεια, γιατί όλα αυτά γίνονται; Αυτές οι εκτροπές; Γιατί χάσαμε το νόημα μιας γιορτής. Ο Θεός θέλει καθαρές γιορτές. Θέλει σεμνές, με πνευματικά οφέλη. Σήμερα όμως; Οι θρησκευτικές μας γιορτές πήραν πολιτιστικό χρώμα. 

 Και διαφημίζονται από τα μέσα ενημέρωσης, από τα ραδιόφωνα. Ιδίως τις Απόκριες, γιατί σε εκείνη την πόλη θα γίνουν καρνάβαλοι, στην άλλη πόλη θα γίνουν μασκαράδες και δεν ξέρω τι.

Έγιναν, δηλαδή, οι γιορτές πλέον φεστιβάλ. Έγιναν αφορμή διακοπών από την εργασία, ευκαιρία για εκδρομές. Δεν πάμε στην Εκκλησία. Πάμε εκδρομές. Ιδίως Σαββατοκύριακα. Γιατί τι είναι η Κυριακή, παρακαλώ; Μια γιορτή. Ώστε να αδειάζουν οι ναοί και να γεμίζει η ύπαιθρος, που μετεβλήθησαν οι τόποι όλοι σε ευκαιρίες ερωτισμού, διασκεδάσεων, μέθης, χαρτοπαιξίας, ποικίλης ασωτίας, ακόμη και φόνων, αλλά και δυστυχημάτων και βλασφημιών και ποικίλων απρεπειών. Αυτές είναι οι γιορτές;  

Κάτω από τέτοιες συνθήκες, πώς είναι δυνατόν ποτέ, αγαπητοί μου, να γίνουν δεκτές από τον Θεό οι γιορτές μας; Ο Κύριος τις ξερνά. Ακούσατε την λέξη; «Ξερνά». Εξάλλου το ρήμα «ξερνώ», «θα σε ἐμέσω» λέγεται στην Καινή Διαθήκη.

Πώς πρέπει να γιορτάζομε; Κάθε γιορτή δίδει την ευκαιρία να τελεσθεί πρώτα πρώτα το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας, η Θεία Λειτουργία. 

Και σ’ αυτό πρέπει να μετέχουν οι πιστοί και να κοινωνήσουν. Γιατί πρέπει οι πιστοί, εφόσον τηρούν τις προϋποθέσεις, να κοινωνούν συχνά. Και ποιες είναι οι προϋποθέσεις; Να μην αμαρτάνουν. Και να κοινωνούν συχνά. Μάλιστα εκείνοι που γιορτάζουν. Σήμερα, τι πανηγύρι είναι, ποιος γιορτάζει σήμερα, αυτοί πρέπει να κοινωνήσουν. Ας πούμε το όνομα Καλλιόπη, που είπαμε προηγουμένως, να γιορτάσει εκείνη που φέρει το όνομα αυτό.

Πρέπει να γιορτάζομε σεμνοπρεπώς. Έστω κι αν παραθέσομε τράπεζα αγαλλιάσεως. Θα βάλομε καλό φαΐ στο τραπέζι μας. Δεν θα βάλομε φασόλια. Δεν θα νηστεύσομε. Θα φάμε ό,τι καλύτερο έχομε στο σπίτι μας. Μάλιστα λέγουν οι Αποστολικές Διαταγές εις το 5ο βιβλίο τα εξής: «Ἔνοχος ἁμαρτίας ἡμέραν ἑορτῆς Κυρίου κατηφῶν».  

«Είναι», λέει, «ένοχος αμαρτίας, όταν υπάρχει εορτή Κυρίου, και είναι κατηφής». Δηλαδή μουτρωμένος, κατηφής. Γι’αυτό δεν πρέπει να νηστεύσουμε. Γι’αυτό δεν νηστεύομε Σάββατο και Κυριακή. Μερικοί λένε: «Α, όχι, θα νηστέψω». Δηλαδή πηγαίνεις αντίθετα στο θέλημα του Θεού; Ο Θεός σού λέει: «Θα φας Σάββατο και Κυριακή λάδι». Αν είναι νηστεία.

Αν δεν είναι, βεβαίως θα φας ό,τι θέλεις. «Όχι, όχι, εγώ δεν θα φάω»… Έχουμε τον δικό μας κώδικα. Δυστυχώς, απολυτοποιούμε μερικά πράγματα.
 

Πρέπει ακόμα η αργία της εορτής, να γίνει και ευκαιρία ακροάσεως του θείου λόγου. Να πάμε να ακούσομε κήρυγμα. Γι’αυτό οι «Αποστολικές Διαταγές» εντέλλονται πενθήμερη εργασία. Δεν είναι η πολιτεία στις μέρες μας που έκανε την πενθήμερη εργασία και δύο μέρες αργία. Είναι παμπάλαιο θέμα αυτό. Είναι γραμμένο στις «Αποστολικές Διαταγές», παρακαλώ. Γιατί; «Διά τήν διδασκαλίαν», λέει, «τῆς εὐσεβείας». Για να πάνε και οι δούλοι, οι πάντες. Δεν θα πάνε στα χωράφια. Για να ακούσουν, λέγει, την Θεία Λειτουργία και το κήρυγμα. Είναι στο 8ο βιβλίο των «Αποστολικών Διαταγών».
Ακόμη είναι ευκαιρία περισσοτέρας μελέτης, αγιογραφικής και πατερικής, στο σπίτι μας. Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει ότι κέρδος υπάρχει και εις την επικοινωνία των πιστών, μεταξύ μας, θα δούμε τους ανθρώπους μας. Αυτή η επικοινωνία, πόσο σπουδαίο πράγμα είναι! Αυτή η επικοινωνία.

Κέρδος ακόμη είναι και η σωματική ανάπαυσις. Να ξεκουραστώ. Από τον φόρτον της εργασίας των πέντε ημερών. Λέγουν οι Πατέρες: «Βίος ἀνεόρταστος ὁδὸς ἀπανδόχευτος». Όταν δεν γιορτάζεις, είναι σαν να περπατάς σε ένα δρόμο που κατά διαστήματα δεν υπάρχουν πανδοχεία. Δηλαδή να σταθείς να πιεις ένα ποτήρι νερό, να φας κάτι κ.ο.κ.
Και ο Μέγας Αθανάσιος λέγει, σε μια του εγκύκλιο, ότι «Τύπος τῆς ὡς ἄνω χαρᾶς καὶ ἡ νῦν ἐστὶ ἑορτή». Τι είναι η εορτή που γιορτάζομε; Και χαιρόμαστε; Είναι ένας τύπος, μια εικόνα της χαράς, που θα βρούμε εις την Βασιλείαν του Θεού.

Αγαπητοί, γράφει ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος: «Τὰς ἑορτὰς μὴ ἀτιμάζετε», λέει στην προς Φιλιππησίους επιστολή του. «Μην ατιμάζετε -με όλα εκείνα που περιγράψαμε- τις γιορτές». Και θέλει να τονίσει τον σωστόν εορτασμό των εορτών. Όπως θέλει ο Θεός. Από τον Οποίον θα αποσπάσομε και την ευλογία. Γιατί αν κάνομε ασχημίες, μόνον την ευλογία του Θεού δεν θα έχομε. Μάλλον θα έχομε την οργήν του Θεού.
Ας έχομε, λοιπόν, αγαθήν συνείδησιν. Και τότε και τις εορτές σωστά θα γιορτάσομε και παντοτινό πανηγύρι θα έχει η ψυχή μας.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
• Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
• https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_719.mp3