Μιά Καθαρά Δευτέρα, αλλιώτικη από τίς άλλες ! Ποιός θα το περίμενε...

 

Μιά αρχαία απεικόνιση τής Κρίσης τού Θεού, ώς αποτέλεσμα τής διαγωγής τού ανθρώπου στήν γή.

Η μέν μικρή πόρτα μέ τό στενό καί ανηφορικό δρομάκι δεξιά οδηγεί στόν Θεό, η δέ ευρεία Πύλη τού γλεντιού καί τών διασκεδάσεων οδηγεί στήν Κόλαση, στό βάθος αριστερά πού βλέπουμε! Ότι θέλουμε διαλέγουμε...

( Εφέτος, Μάρτιος του 2021, μέ τόν κίνδυνο τού κόβιντ πάνω από τα κεφάλια μας, χωρίς καρνάβαλους και αποκριές, τρέλες και πανηγύρια, θα επαναλάβουμε ένα επίκαιρο κείμενο πού και παλαιότερα είχαμε ανεβάσει τότε, τίς καλές καί ανέμελες μέρες πού περνούσαμε...)

Έτσι λοιπόν...

Από πολλά χρόνια τώρα, πάντοτε η σκέψη μου στεκότανε σ΄ αυτή την πολιτιστική αλλά κυρίως θρησκευτική παράβαση πού εδώ και κάποιες δεκαετίες εμείς οι ΝεοΈλληνες κάνουμε !

Αν ανοίξουμε λοιπόν τα ημερολόγιά μας θα δούμε ότι η προηγούμενη Κυριακή πού μας πέρασε ( 27 Φεβρ), αναφέρεται ως ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ.

Δηλαδή, με απλά Ελληνικά από την Κυριακή αυτή, οί λεγόμενοι Χριστιανοί πρέπει νά «Απο-κρεύουν», και νά μή τρώνε κρέας!

Λέω «με απλά Ελληνικά», πού όλοι μας μέχρι σήμερα μιλάμε και καταλαβαινόμαστε, γιατί δεν ξέρω τι θα μας ξεφαντώσει αύριο, με τους Ισλαμαμπάντ πού μπλέξαμε, καί δεν εγγυώμαι ότι θα μιλάμε και αύριο Ελληνικά σ΄αυτή την τρελλοχώρα όπως την κα-

ταντήσαμε…

Θα περίμενε λοιπόν κανείς το Καρναβάλι, οί χοροί, και οί διασκεδάσεις πού έχουν σχέση με το κρέας να γίνονταν την Κυριακή της Απόκρεω όπως άλλωστε γίνεται και σε όλον τον Δυτικό κόσμο Καθολικού ή Προτεσταντικού τυπικού, ακόμη και στο Καρναβάλι του Ρίο !

Εκεί, την Κυριακή της Απόκρεω, τελειώνουν τα πάντα !

Δυστυχώς όμως εδώ, επειδή φαίνεται ότι, ή είμαστε αναποδιασμένοι από την φάρα μας, ή ότι μας κυνηγάει ο Σατανάς για να μας ρίχνει συνεχώς σε αμαρτίες ( επειδή είμαστε Ορθόδοξοι κι΄ όχι αιρετικοί όπως οί απ΄ έξω…), συμβαίνει αυτό το παράταιρο πού λέμε, και πάμε και βγάζουμε αυτόν τον διαβολο-Καρνάβαλο μέσα στην επόμενη Κυριακή της Τυρινής, πού απαγορεύεται το κρέας, και επιτρέπεται να τρώμε από όλα τα άλλα βέβαια, πλήν κρέατος !

Συμβαίνει δηλαδή αυτό πού μάς βρήκε από τούς Προπάτορές μας...

"Απ΄ όλα μπορείτε να φάτε..."  τούς είπε ο Θεός "από ένα μόνο, το δένδρο της γνώσης, δεν θα φάτε! "

Υπόθεση νηστείας κι΄ εδώ. Αλλά δυστυχώς φάγανε απ΄αυτό πού τούς είπε καί τούς τόνισε, ώς απαγορευμένο!

Καί τώρα λέω με το απλό μυαλό μου.

Καλά, χάθηκε δηλαδή οί αρμόδιοι να βγάζουν τον Καρνάβαλο την πραγματική Κυριακή της Αποκριάς, και πάνε και τον βγάζουνε την επόμενη Κυριακή πού μάλιστα σύμφωνα με την αρχαία Εκκλησιαστική Παράδοση είναι η Κυριακή της Εξώσεως τού ανθρώπου από τον Παράδεισο ;

Και βάζουν και τον κόσμο, με όλη αυτή την αλλαγή της Παράδοσης, και τρώει κρέατα σε ημέρες νηστείας! 

Άλλο μεγάλο αμάρτημα χρεωμένο σ΄ αυτούς πού τ΄ αναποδογύρισαν όλα!

«Είναι η τελευταία Αποκριά», λένε κάποιοι…ειδήμονες! Ποιά πρώτη όμως και πιά τελευταία. Αλλά, η Αποκριά είναι μία ρέ παιδιά, δεν υπάρχει δεύτερη και τρίτη…

Συμβαίνει όμως καί κάτι άλλο. 

Γιατί σύμφωνα με την αρχαία Εκκλησιαστική Παράδοση πού παραπάνω λέγαμε ( καί πού οί περισσότεροι φαίνεται την έχουν γράψει στα παλιά τους υποδήματα έστω καί εάν "αύριο κλαίνε..." ), η σημερινή Κυριακή ( πού ο λαός την λέει: «της Τυρινής» ), είναι η Κυριακή της Εξώσεως τού ανθρώπου από τον Παράδεισο.

Τά έχει καταφέρει δηλαδή ο πονηρός διάβολος έτσι, για να κολάζει τον κόσμο, ώστε αντί να κλαίμε αυτή την ημέρα της Εξώσεως και να πενθούμε, εμείς να γλεντάμε και να διασκεδάζουμε την Έξωσή μας!

«Είμαστε λοιπόν αναποδιασμένοι εμείς οί σύγχρονοι ΝεοΈλληνες, ή δεν είμαστε; » μού έλεγε ένα ασκητικό γεροντάκι πού το βρήκα σε μια σπηλιά του Αγίου Όρους πέρυσι το καλοκαίρι πού πήγα. 

Ζούσε μ΄ ένα σταμνί νερό, μέ κάτι ξεροκόμματα καί φρυγανιές όποτε εύρισκε, μια άδεια κονσέρβα για να πίνει τσάϊ του βουνού, κι΄ είχε δυό τάβλες για κρεβάτι επάνω σε κάτι πέτρες!

« Μά καλά, εσείς εκεί κάτω οί Πατρινοί, δεν βλέπετε επιτέλους τόσα χρόνια ότι κάτι δεν πάει καλά μέσα στην πολιτεία σας μ΄ αυτόν τόν Καρνάβαλο; Έρχονται εδώ πάνω και μαθαίνω τά νέα σας… 

Μά επιτέλους δεν βλέπετε την μεγάλη ανεργία πού έχετε, και είσατε πρώτοι στην Ελλάδα;  

Δεν βλέπετε την ασυνεννοησία σε όλα τα θέματα πού προκύπτει κάθε φορά πού μια καλή ιδέα θα μπορούσε να κάνει καλύτερη την πολιτεία σας; Όλο μαλώνετε μεταξύ σας και είναι σάν να έχουν πέσει τα δαιμόνια του Καρναβάλου επάνω στην Πολιτεία σας, και δεν τόχετε πάρει είδηση...» είπε αυστηρά.

-Δεν θάλεγα όχι γέροντα,  συμφώνησα στενοχωρημένος γιατί μού τά είχε πεί καί κάποια άλλη φορά αυτά ( μεγάλοι Εξορκισμοί τού Αγίου Κυπριανού καί τού Αγίου Βασιλείου χρειαζόμαστε, σκέφθηκα, αλλά δεν του τό είπα αυτό…), και άν μπορέσω θα μιλήσω και στον Δήμαρχο, εδώ στην Πάτρα, μήπως και το ξανασκεφτούνε κάποιοι πού ήλθαν με ανανεωτικές θέσεις, μια και με τους παλιούς, τους « δυό Αντρέηδες» δεν έβγαινε και τίποτα...

Τιμούσαν φαίνεται τον Άγιο Ανδρέα με το όνομα πού είχαν, κι΄αυτό θεωρούσαν ότι ήταν αρκετό για τον Άγιο, δεν ήθελε και τίποτα περισσότερο, ίσως νόμιζαν…

Φέρνω λοιπόν σήμερα εδώ αυτή την πρόταση, να βγαίνει το Καρναβάλι σωστά όπως στις κυριότερες πόλεις τού εξωτερικού και σύμφωνα και με την Παραδοσιακή Ελληνική κουλτούρα μας, την Κυριακή της Απόκρεω !

Δήμαρχε μ΄ ακούς;

Αν δεν μ΄ ακούς όμως εσύ, έ… τότε άς ακούσει κάποιος δικός σου, εκείνο το γεροντάκι του Αγίου Όρους και σού μεταφέρει το μήνυμα μήπως και δούμε κι΄ εμείς εδώ κάτω Θεού πρόσωπο, έστω και μ΄ ένα λιγότερο, σοβαρό όμως αμάρτημα !

Καί τώρα, Λόγος ουσίας και επίκαιρος…

==========================================================

«…Τελευταία ημέρα σήμερα του Τριωδίου, Κυριακή της Εξώσεως του ανθρώπου από τον Παράδεισο ( σύμφωνα με την αρχαία Εκκλησιαστική Παράδοση ), ή της Τυρινής όπως την λέει ο λαός ( με βάση τις τροφές και την νηστεία ), και από αύριο μπαίνουμε στην Καθαρά Δευτέρα, οπότε και αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή.

«Σήμερα λοιπόν η συγνώμη» ( σύμφωνα με το Ευαγγέλιο της Κυριακής) και από αύριο οι ημέρες του πένθους και της νηστείας σωματικής, αλλά κυρίως όμως πνευματικής νηστείας. Αύριο λοιπόν είναι ημέρα Αργίας.

Η εκκλησία μας πενθεί και αρχίζει από πρωίας με πολύωρες κατανυκτικές ακολουθίες και προσευχές.

Οι περισσότεροι όμως από μας τους Ορθοδόξους χριστιανούς ακολουθούμε λαϊκές παραδόσεις και όχι θρησκευτικές. 

Έτσι λοιπόν οι χριστιανοί μας θα βγουν στην ύπαιθρο με τα λεωφορεία, με τα αυτοκίνητά τους, θα το στρώσουν στο γλέντι, στο χορό και στη μέθη, την οποία όπως ακούσατε στο Αποστολικό ανάγνωσμα πόσο την καυτηριάζει ο λόγος του Θεού... (εφέτος όμως "τιμωρημένοι" από Θεό καί ανθρώπους μέσω κόβιντ-19 άς τα ξεχάσουμε αυτά πού ξέραμε...)

Ο π. Στέφανος.

Βέβαια, το να υψώσουν τα παιδιά το χαρταετό τους αυτό δεν είναι κακό, που θα γιορτάσουν τα κούλουμα και άλλα έθιμα...θα μείνουν όμως, και αυτό είναι σημαντικό, μακριά από αυτό που ζητά αυτή την ημέρα η Ορθόδοξος Εκκλησία μας.

Αρκετοί θα νηστέψουν με τροφές χωρίς λάδι, και άλλοι θα κάμουν μονοήμερη ή διήμερη ή και τριήμερη ακόμα νηστεία, και όσοι μπορούν μόνο με νερό και αντίδωρο. 

Και αυτή είναι η πρώτη καλή αρχή της Μεγάλης Σαρακοστής.

Η Καθαρά Δευτέρα είναι ημέρα πένθους. Η Εκκλησία μας και όλοι οι Ναοί ενδύονται με μαύρα καλύμματα. 

Ακόμα και τα κανδήλια μας γίνονται πένθιμα. Μετά από την βραδινή συγνώμη στους ιερούς ναούς και στις οικογένειες όπου υπάρχει η ευλαβής αυτή συνήθεια, όλοι οι σωστοί Ορθόδοξοι χριστιανοί, θα καλλιεργήσουν έτι περισσότερο τη μετάνοια. 

Διότι ανοίγεται ένα στάδιο 49 ημερών πνευματικών αγώνων (ακούσατε το στάδιο των αρετών «ηνέοκται» που έψαλλαν οι ψάλτες μας) δια μέσου των οποίων καλούνται οι χριστιανοί να συμμετάσχουν στο Πάθος του Χριστού μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Γιατί δεν μπορούμε να υποδεχτούμε τον Νυμφίον Χριστόν ψυχικά απροετοίμαστοι.

Σωματικά δεν μπορούμε έτσι κι αλλιώς, διότι κουβαλάμε χίλιες δυο αρρώστιες ο καθένας, και οι περισσότεροι από μας είμαστε άρρωστοι και ανήμποροι. Μπορούμε όμως να προετοιμαστούμε πνευματικά με αυστηρή πνευματική νηστεία.

Και πρώτον, με εγκράτεια της γλώσσης (το επανέλαβε και το τόνισε και το Αποστολικό ανάγνωσμα) όχι κρίσεις και όχι κατακρίσεις...

Δεύτερον, με νηστεία των σωματικών μας αισθήσεων

και τρίτον με νηστεία των λογισμών, των ακαθάρτων δηλαδή σκέψεων, των αισχρών νοημάτων και των πονηρών φαντασιών και ενθυμήσεων...

Η τριπλή αυτή νηστεία είναι νηστεία παθών. Δηλαδή, καλούμεθα σε αυστηρή πνευματική νηστεία εναντίον των παθών μας, και πρέπει να τα υποβάλλουμε σε ασιτία. Και πρέπει να τα σκοτώσουμε τα πάθη μέσα μας. 

Γι’αυτό και λέμε ότι η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής, αλλά όπως και κάθε άλλη νηστεία, Τετάρτης, Παρασκευής, Χριστουγέννων, Δεκαπενταυγούστου και λοιπά, είναι κυρίως η τριπλή πνευματική νηστεία που αναφέραμε.  

Και αυτή η νηστεία είναι παθοκτόνος και όχι σωματοκτόνος !

Δεν βάζουμε κάτω δηλαδή να σκοτώσουμε το σώμα μας που είναι ναός του Παναγίου Πνεύματος, αλλά τα πάθη μας.

Η Εκκλησία μας, μας συνιστά και μας προτρέπει όπως από σήμερα καθαρίσουμε εαυτούς από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος. Τις δε λαμπάδες των ψυχών μας, να τις στολίσουμε, να τις ευπρεπίσουμε με έργα αγάπης, ελεημοσύνης, φιλοξενίας, με έργα που να έχουν το πνεύμα μέσα της επιεικείας, της συγχωρητικότητος, της ταπεινοφροσύνης. «Μη κατεσθίοντες τον πλησίον τη συκοφαντία και τη κατάκριση».

Το λέει αρχαία ε; πιστεύω να το καταλάβατε.

Δηλαδή, να μη καταξεσχίζουμε και να μη κατατρώγουμε τις σάρκες του πλησίον, του αδελφού μας, του συνανθρώπου μας. 

Με τι; 

Με τις συκοφαντίες και τις κατακρίσεις. Ο πλησίον μπορεί να είναι οποιοσδήποτε...να είναι ο φίλος, να’ ναι ο γνωστός, να’ ναι ο γείτονας, να’ ναι ο συγγενής, να’ ναι ο παπάς σας...κι εγώ μέσα, να’ ναι ο Δεσπότης, να’ ναι ο γιατρός, να’ ναι ο συνεργάτης, να’ ναι ο προϊστάμενος, να’ ναι το παιδί μας, να’ ναι ο σύντροφός μας, να’ ναι ο βουλευτής, ο υπουργός, ο υπάλληλος, και κάθε χριστιανός.

Σκοπός μας είναι λοιπόν να σκοτώσουμε και να διαλύσουμε κάθε πάθος, κάθε κακία και κάθε πονηριά από μέσα μας. Να αποβάλλουμε δηλαδή τα έργα του σκότους – το ακούσατε και αυτό στο Αποστολικό ανάγνωσμα – και να ενδυθούμε και να θωρακιστούμε με τα όπλα του φωτός.

Και όπλα του φωτός είναι κατά πρώτον τα σωστικά μυστήρια της Εκκλησίας μας (βάπτισμα, χρίσμα, Θεία Κοινωνία και Ιερά Εξομολόγησις), είναι η υπακοή μας στο θέλημα του Αγίου Θεού με την πιστή τήρηση των Ευαγγελικών Του εντολών και με την αντίστοιχη καλλιέργεια των θειοτάτων αρετών, με πρώτη τη μετάνοια. 

Η μετάνοια μαζί με όλες τις αρετές, θα βοηθήσει αποτελεσματικά ώστε με ασφάλεια να διαπεράσουμε το πέλαγος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και να φθάσουμε λαμπαδοφορούντες στο θεϊκό λιμάνι της τριημέρου Αναστάσεως του Κυρίου μας.

Και με άλλο κατανυκτικότατο τροπάριο, η Εκκλησία μας απευθύνεται στην ψυχή του καθενός από μας...στην ψυχή μου, αλλά και στη δική σου ψυχή και στη δική σου ψυχή... και φωνάζει:

«Νήψον ψυχή μου.. », «πλύσου ψυχή μου... », «Νήψου.... » και ψυχή σου και ψυχή όλων... «Νίψον, γρηγόρησον, στέναξον, δάκρυσον, βόησον δια προσευχής (και δια της διπλής νηστείας πνευματικής και της κατά δύναμιν σωματικής) όλων των της αμαρτίας και των παθών σου φόρτον απόρριψον».  

Όλο το βάρος που φέρνεις πάνω στους ώμους σου και πάνω στην καρδιά σου και στην ψυχή σου...το βάρος αυτό το τεράστιο, το μεγάλο, το ασήκωτο από την αμαρτία και τα πάθη...να το απορρίψεις. Πώς όμως;

Και απαντάει η Εκκλησία, στο ίδιο τροπάριο... «Τη θερμή μετανοία». Με την ολόθερμη, με την ολοζώντανη, με την αληθινή μετάνοια. Με αυτόν τον τρόπον απορρίπτεται το βάρος της αμαρτίας και των παθών. Να λοιπόν, τι μας διδάσκει και σε τι μας προτρέπει η αρχή της πρώτης ημέρας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Αλλά και στο πρώτο μεγάλο απόδειπνο της Καθαράς Δευτέρας, αύριο το απόγευμα δηλαδή, θα ακούσουμε ψαλτά την μεγαλοπρεπέστατη προειδοποίηση της Εκκλησίας μας. Δεν είναι μόνο μεγαλοπρεπής, είναι και αυστηρά προειδοποιητική: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ανάστα, τι καθεύδεις;... »

Ψυχή μου, λέει, ψυχή μου, σήκω αμέσως επάνω, σήκω όρθια, στάσου όρθια και μάλιστα γρήγορα, τώρα αμέσως. Γιατί κοιμάσαι τόσο βαριά τον ύπνο της αμαρτίας; 

Γιατί αμελείς τον πνευματικό σου αγώνα που αφορά τη σωτηρία σου; Γιατί καθυστερείς στο να πολεμάς εναντίον των παθών σου; Γιατί κοιμάσαι;

Ξύπνα επιτέλους!  

Δε βλέπεις ότι πλησιάζει το τέλος σου; Δε βλέπεις ότι σήμερα, αύριο, μεθαύριο φεύγεις απ’αυτή τη ζωή, πεθαίνεις; Ψυχή μου, ψυχή μου, θα βρεθείς είτε το θέλεις είτε δεν το θέλεις, είτε σ’αρέσει είτε δε σ’αρέσει μπροστά στο φοβερό κριτήριο του Αγίου Θεού. Και τότε;...μέλλεις θορυβείσθαι. Και τότε θα θορυβηθείς, θα φοβηθείς, θα τρομάξεις.

Γι’αυτό πριν είναι αργά «Νίψον, ψυχή μου, γρηγόρησον, στέναξον, δάκρυσον, μετανόησον» και τότε φώναξε δυνατά και με όλη σου την καρδιά «Ο Θεός μου ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ», 

«’Ημαρτον στον ουρανόν και ενώπιόν Σου», «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με ότι η ψυχή μου κακώς δαιμονίζεται μέσα της, από τα δικά μου τα πάθη και τις δικές μου κακίες». 

«Μνήσθητί μου Κύριε όταν έρθεις εν τη βασιλεία Σου». «Κύριε, Κύριε, δώρισέ μου..του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν ουδέποτε τον αδελφόν μου». Έτσι κλείνει κάθε Μεγάλη Σαρακοστή και κάθε από τις Ώρες που διαβάζουμε.

Υπάρχουν λοιπόν πάθη που κάθε μέρα μας βασανίζουν, υπάρχουν αδυναμίες που καθημερινώς μας ταλαιπωρούν, υπάρχουν κακίες και πονηριές που μαυρίζουν τις σκέψεις μας και σκοτίζουν το νου μας. 

Πολλά τα αγκάθια της ψυχής μας που θέλουν τη φωτιά του Αγίου Πνεύματος για να καούν και να εξαφανιστούν τελείως. Και η φωτιά αυτή είναι η αληθινή μετάνοια, είναι τα δάκρυα της μετανοίας και στην προσευχή και ιδιαίτερα στο πετραχήλι του πνευματικού. 

Για να πάρει όμως φωτιά η προσευχή μας, αυτή η προσευχή που κάνουμε κάθε μέρα, αυτό το μικρό κομποσχοινάκι, αυτό το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» πρέπει να γίνεται κι αυτό με πνεύμα μετανοίας.

Αλλά και ο Εκκλησιασμός μας πρέπει να έχει τη θερμότητα της μετανοίας. Σήμερα που εκκλησιαστήκαμε όλοι μας και που όλοι μας (είτε κοινωνήσουμε είτε όχι) παίρνουμε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος... για να τη νιώσουμε βαθιά μέσα μας πρέπει να έχουμε έρθει ήδη με πνεύμα μετανοίας.

Και όταν κοινωνούμε των αχράντων μυστηρίων να μην προσερχόμεθα μόνον μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης, αλλά και με μετάνοια αληθινή. Και την Αγία Γραφή όταν τη μελετάμε, πρέπει η καρδιά μας να πυρπολείται όχι μόνο από τη ζέουσα πίστη ότι αυτός είναι ο αληθινός λόγος του Θεού, αυτή είναι η αλήθεια που σώζει, αλλά και από τη μετάνοια.

Πολύ δε περισσότερο η μετάνοια οφείλει να μας διακατέχει ψυχοσωματικά στο μεγάλο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως. Αλλά και η πολλαπλή μας νηστεία, κυρίως η πνευματική, στις αισθήσεις και στη γλώσσα και στους λογισμούς και ύστερα η σωματική όπως είπαμε, διότι έχουμε πολλές ασθένειες θα πρέπει κι αυτή να μπολιάζεται με το πνεύμα της μετανοίας.

Και τότε... και τότε θα λάβουμε πλουσιοπάροχα την άφεση, την άφεση των αμαρτιών. Και η ψυχή μας θα καθαριστεί, θα γίνει πεντακάθαρη σαν το πανάλευκο χιονάκι...

 

Ομιλίες τού πατρός Στεφάνου...